Bağışlama Sözleşmesi
Bağışlama sözleşmesi, bağışlayan kişinin karşılıksız olarak malvarlığından bir kısmını ya da tamamını başka bir kişiye devretme iradesini ortaya koyduğu bir sözleşme türüdür. Türk Borçlar Kanunu'nun 285. maddesinde düzenlenen bağışlama sözleşmesi, taraflar arasında karşılıklı hak ve yükümlülükler doğuran önemli bir hukuki işlemdir. Bağışlama sözleşmesiyle ilgili bilinmesi gereken en önemli hususlar; sözleşmenin geçerlilik şartları, hukuki sonuçları, tarafların sorumlulukları ve bağışlamanın geri alınma şartlarıdır. Bu yazıda, bağışlama sözleşmesinin tüm detaylarına değinilecek ve hukuki çerçevesi kapsamlı bir şekilde açıklanacaktır. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi yazımızdan özellikle yaşlı veya bakıma muhtaç kişilerin yaşamları boyunca ihtiyaç duydukları bakımın sağlanması amacıyla sıklıkla tercih edilen bu sözleşmeyi de inceleyebilirsiniz.
Önemli Çıkarımlar
Bağışlama sözleşmesi, karşılıksız malvarlığı devri sağlayan bir sözleşmedir.
Türk Borçlar Kanunu’nun 285. maddesi bağışlama sözleşmesini düzenler.
Bağışlama sözleşmesinin geçerliliği için belirli şekil şartlarına uyulması gereklidir.
Bağışlama sözleşmesi bazı durumlarda geri alınabilir.
Tarafların hak ve yükümlülükleri bağışlama sözleşmesinin niteliğine göre değişir.
Bağışlama Sözleşmesi Nedir?
Bağışlama sözleşmesi, bağışta bulunan kişinin bir malvarlığı değerini karşılıksız olarak diğer tarafa devretmesini sağlayan bir hukuki işlemdir. Bu sözleşme türünde, bağışlayan kişi devrettiği mal veya haklar karşılığında herhangi bir bedel veya karşılık talep etmez. Bağışlanan kişi ise bu malvarlığı değerini kabul etmek zorunda değildir; dolayısıyla bağışlama sözleşmesi, bağış alan tarafın kabul beyanıyla tamamlanan bir işlemdir.
Bağışlama Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
Bağışlama sözleşmesi, borçlandırıcı ve karşılıksız bir hukuki işlem olarak değerlendirilir. Borçlandırıcı niteliği, bağışlayan kişinin malvarlığında azalma yaratacak bir edimde bulunmasını gerektirir. Karşılıksız olması ise, bağışlanan kişi tarafından bir bedel veya hizmet verilmesini zorunlu kılmamasıdır. Bu nedenle bağışlama sözleşmesi, klasik iki taraflı sözleşmelerden farklı bir hukuki ilişki doğurur.
Bağışlama sözleşmesinin geçerliliği için Türk Borçlar Kanunu belirli şekil şartları öngörmektedir. Bu şekil şartlarına uyulmadan yapılan bağışlama işlemleri geçersiz sayılabilir.
Bağışlama Sözleşmesinin Unsurları
Bağışlama sözleşmesinin hukuken geçerli olabilmesi için belirli unsurların bulunması zorunludur. Bu unsurlar şunlardır:
Bağışlama İradesi: Bağışlayan kişinin malvarlığındaki bir değeri karşılıksız olarak devretme yönündeki açık ve serbest iradesini ortaya koyması gereklidir. İrade sakatlıkları (örneğin hata, hile veya korkutma) söz konusu olduğunda bağışlama sözleşmesi geçersiz sayılabilir.
Malvarlığı Devri: Bağışlama, bağışlanan kişiye devredilecek bir mal veya hak üzerinde yapılır. Bağışlama konusu taşınır veya taşınmaz bir mal, alacak hakkı ya da başka bir malvarlığı unsuru olabilir.
Karşılıksızlık: Bağışlama sözleşmesi karşılıksız olmalıdır. Bu, bağışlanan kişinin herhangi bir bedel veya karşılık ödemek zorunda olmadığı anlamına gelir. Karşılıksızlık, bağışlama sözleşmesinin en önemli özelliğidir.
Kabul: Bağışlanan kişinin bağışı kabul etmesi gerekir. Bağış kabul edilmeden, bağışlama sözleşmesi tamamlanmış sayılmaz.
Bağışlama Sözleşmesinde Şekil Şartları
Bağışlama sözleşmesinin geçerli olabilmesi için bazı şekil şartlarına uyulması gereklidir. Bağışlama sözleşmesinin hukuki geçerliliğini sağlayan başlıca şekil şartları şunlardır:
Yazılı Şekil: Türk Borçlar Kanunu'nun 238. maddesine göre, taşınır mallar için yapılacak bağışlama sözleşmesi yazılı şekilde yapılmalıdır. Yazılı şekle uyulmadığı takdirde bağışlama sözleşmesi geçersizdir.
Taşınmaz Bağışı İçin Noter Şartı: Taşınmaz malların bağışlanması için resmi şekil şartı öngörülmüştür. Buna göre taşınmaz bağışlaması ancak noter huzurunda ve resmi senet düzenlenerek yapılabilir.
Bu şekil şartları, bağışlama sözleşmesinin geçerliliği açısından zorunlu olup, bu şartlara uymayan sözleşmeler hukuken geçersiz sayılır.
Bağışlama Sözleşmesinin Türleri
Bağışlama sözleşmesi, farklı ihtiyaç ve durumlara göre çeşitli türlere ayrılabilir. En sık karşılaşılan bağışlama sözleşmesi türleri şunlardır:
Kayıtsız Şartsız Bağışlama
Bu tür bağışlama, bağışlayan kişinin herhangi bir şart öne sürmeden malını devretmesini içerir. Kayıtsız şartsız bağışlama, en yaygın bağışlama türüdür. Bağışlayan kişi malvarlığından karşılıksız olarak feragat eder ve bağışlanan kişi de bu malvarlığı değerini kabul eder. Bağışlayanın bu tür bağışlamada herhangi bir talepte bulunma hakkı yoktur.
Şartlı Bağışlama
Şartlı bağışlama, bağışlayan kişinin belirli bir şartın gerçekleşmesine bağlı olarak malvarlığını devretme iradesini beyan ettiği bağışlama türüdür. Örneğin, bağışlayan kişi, bağışlanan kişinin belirli bir zamanda bir eğitim programına katılmasını şart koşarak bir bağış yapabilir. Şart gerçekleşmediği takdirde bağışlama geçersiz sayılabilir.
Bağışlama Sözleşmesinin Hukuki Sonuçları
Bağışlama sözleşmesi, taraflar arasında çeşitli hak ve yükümlülükler doğurur. Bu sözleşmenin hukuki sonuçları, bağışın türüne ve sözleşmede yer alan şartlara göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak bağışlama sözleşmesinin doğurduğu başlıca sonuçlar şunlardır:
Bağışlayanın Sorumlulukları
Bağışlayan kişi, bağışladığı mal veya hakkın ayıplı çıkması durumunda belirli durumlarda sorumluluk altına girebilir. Türk Borçlar Kanunu’na göre, bağışlayan kişi bağışladığı malın ayıplı olması durumunda sadece ağır kusuru varsa sorumlu tutulabilir. Bu nedenle, bağışlayan kişi malın ayıplı olduğunu biliyor ya da bilmesi gerekiyorsa, bağışlanan kişi bu durumdan zarar görmüşse bağışlayandan tazminat talep edebilir.
Bağışlamanın Geri Alınması
Bağışlama sözleşmesi, belirli durumlarda bağışlayan tarafından geri alınabilir. Türk Borçlar Kanunu’nun 293. maddesi, bağışlamanın geri alınabileceği durumları düzenlemektedir. Aşağıdaki hallerde bağışlama geri alınabilir:
Bağışlanan Kişinin Kusurlu Davranışları: Bağışlanan kişi, bağışlayana veya yakınlarına karşı ağır bir suç işlemişse veya onlara karşı büyük bir vefasızlık göstermişse bağışlayan, bağışlamayı geri alabilir.
İhtiyaç Halinde Geri Alma: Bağışlayan kişi, bağışlamadan sonra yoksul duruma düşerse ve yaşamını sürdüremeyecek duruma gelirse, bağışlamanın geri alınması talebinde bulunabilir.
Şartın Gerçekleşmemesi: Şartlı bağışlamada, şart gerçekleşmediği takdirde bağışlama geri alınabilir.
Bağışlama Sözleşmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Bağışlama sözleşmesi yapılırken, tarafların dikkat etmesi gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır. Bu hususların bilinmesi, olası hukuki sorunların önüne geçilmesi açısından büyük önem taşır. Dilerseniz Mirasçılık Çeşitleri Nedir ve Miras Dağılımı Nasıl Olmalıdır? yazımızdan mirasçılık çeşitlerini öğrenebilir, Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası yazımızdan Ortaklığın Giderilmesine dair detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Bağışlama Beyanının Açıklığı
Bağışlama sözleşmesinde bağışlayan tarafın iradesinin açık ve net bir şekilde ortaya konulması gerekir. Bağışlama beyanında belirsizlik ya da yanlış anlamaya yol açabilecek ifadeler söz konusu olduğunda, sözleşmenin geçersiz sayılma ihtimali doğabilir. Bu nedenle, bağışlayanın sözleşmede hangi mal veya haklarını bağışladığını açıkça belirtmesi önemlidir.
Bağışlanan Kişinin Hakları ve Sorumlulukları
Bağışlanan kişi, bağışlama sözleşmesini kabul ettiği andan itibaren belirli haklara ve yükümlülüklere sahip olur. Bağışlanan kişi, bağışlayan tarafından yapılan bağışı kabul etmek zorunda değildir. Ancak bağışlamayı kabul etmesi durumunda, bağışlanan mal veya hak üzerindeki tasarruf hakkını elde eder.
Vergi Yükümlülükleri
Bağışlama sözleşmesi sonucunda elde edilen mallar ve haklar, Türk vergi mevzuatı kapsamında "veraset ve intikal vergisi"ne tabi olabilir. Bu nedenle, bağışlanan kişi, elde ettiği malvarlığı üzerinden belirli oranlarda vergi ödemek zorundadır. Vergi yükümlülüklerinin ihmal edilmesi durumunda, ileride mali yaptırımlarla karşı karşıya kalınabilir.
Sonuç
Bağışlama sözleşmesi, Önemli ve sıkça karşılaşılan bir hukuki işlemdir. Karşılıksız malvarlığı devri sağlayan bu sözleşme türü, tarafların iradelerine dayalı olarak yapılmakta ve çeşitli hukuki sonuçlar doğurmaktadır. Bağışlama sözleşmesinin geçerliliği için yazılı şekil şartlarına uyulması, bağışlanan malın doğru ve net bir şekilde belirtilmesi büyük önem taşır. Ayrıca, bağışlamanın geri alınabileceği durumlar ve vergilendirme yükümlülükleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Tüm bu hususların dikkate alınması, bağışlama sözleşmesinin hukuki olarak sorunsuz bir şekilde yapılmasını sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular
Bağışlama sözleşmesi nedir?
Bağışlama sözleşmesi, bir kişinin malvarlığından bir kısmını veya tamamını, karşılıksız olarak bir başkasına devrettiği sözleşme türüdür. Bağışlayan, bu işlem için herhangi bir karşılık talep etmez.
Bağışlama sözleşmesi nasıl yapılır?
Bağışlama sözleşmesi yazılı olarak yapılmalıdır. Taşınır mallar için yazılı şekil, taşınmaz mallar için ise noter huzurunda resmi senet düzenlenmesi şarttır. Şekil şartlarına uyulmadan yapılan bağışlama sözleşmeleri geçersiz sayılır.
Bağışlama sözleşmesinde taraflar kimlerdir?
Bağışlama sözleşmesinde iki taraf vardır: Bağışlayan (malvarlığını devreden kişi) ve bağışlanan (bağışı kabul eden kişi). Taraflar arasında karşılıklı rıza olması gerekir.
Bağışlama sözleşmesinin hukuki sonuçları nelerdir?
Bağışlama sözleşmesi, bağışlayanın malvarlığında azalma, bağışlanan kişinin malvarlığında ise artış meydana getirir. Ayrıca bağışlayan, bazı durumlarda bağışladığı malın ayıplı çıkması halinde sorumlu olabilir. Bağışlanan kişi ise bağışı kabul etmek zorunda değildir.
Bağışlanan mal geri alınabilir mi?
Evet, bağışlama bazı durumlarda geri alınabilir. Bağışlanan kişinin bağışlayana veya yakınlarına karşı ağır bir suç işlemesi, bağışlayanın yoksul duruma düşmesi veya şartlı bağışlamada şartın gerçekleşmemesi gibi hallerde bağışlama geri alınabilir.
Bağışlama sözleşmesi noter huzurunda yapılmalı mı?
Taşınmaz malların bağışlanması durumunda bağışlama sözleşmesi noter huzurunda resmi senetle yapılmalıdır. Ancak taşınır malların bağışlanması için yazılı şekil yeterlidir, noter zorunlu değildir.
Bağışlanan malın ayıplı çıkması durumunda bağışlayanın sorumluluğu nedir?
Bağışlayan kişi, bağışladığı malın ayıplı çıkması durumunda sadece ağır kusuru varsa sorumlu tutulabilir. Bağışlayanın ayıbı bilerek veya bilmesi gerekirken bağışlaması, sorumluluk doğurabilir.
Bağışlama sözleşmesi geçerli olabilmesi için ne gereklidir?
Bağışlama sözleşmesinin geçerli olabilmesi için bağışlayanın açık iradesi, karşılıksızlık ve bağışlanan kişinin kabulü şarttır. Ayrıca taşınır mallar için yazılı şekil, taşınmaz mallar için ise noter onayı gereklidir.
Bağışlanan mal vergiye tabi midir?
Evet, bağışlanan mal veya hak, veraset ve intikal vergisine tabidir. Bağışlanan kişi, elde ettiği malvarlığı için belirli oranlarda vergi ödemek zorundadır.
Şartlı bağışlama nedir?
Şartlı bağışlama, bağışlayan kişinin belirli bir şartın yerine getirilmesine bağlı olarak malvarlığını devretme iradesini beyan ettiği bağış türüdür. Şart gerçekleşmediğinde bağışlama geri alınabilir veya geçersiz sayılabilir.
Bu yazı yalnızca bilgilendirme amacıyla yazılmıştır. Detaylı bilgi için İletişime geçiniz.
Adana Ceza Avukatı , ,Adana En İyi Ağır Ceza Avukatı ,Adana Kira Hukuku Avukatı hizmeti dahil olmak üzere hukukun birçok alanında ve Türkiye'nin birçok ilinde faaliyet göstermektedir. Faaliyet alanlarımıza Çalışma Alanlarımız sekmesinden ulaşabilirsiniz.
コメント